دیروز گزارش شد که ساختمان اداری دیجی کالا، پلتفرم خرده فروشی آنلاین، به طور موقت پلمب شده است. دلیل این اتفاق را عکس های منتشر شده از کارکنان دیجی کالا که در آن کارمندان زن بعضاً بی حجاب هستند، توضیح داد. این موضوع البته بهمن ماه گذشته زمانی برای دیجی کالا دردسرساز شد که با انتشار بیانیه ای اعلام کردند که عکس های منتشر شده در محل دیجی کالا نیست. اما این بار روابط عمومی این برند خبر تعطیلی ساختمان اداری را تایید کرد، البته تاکید کردند که قسمت آنلاین دیجی کالا فعال است.
انتساب تبلیغات تحت پوشش به دیجی کالا
در آغاز فوریه 1401 و در زمان ناآرامی در کشور، عکس های دختران برهنه در توییتر و اینستاگرام منتشر شد که سر و صدای زیادی برای پلتفرم دیجی کالا ایجاد کرد. ماجرا از این قرار است که صفحه رسمی دیجی کالا تصاویر دختران محجبه را لایک کرده است. همین موضوع این شایعه را ایجاد کرده که این افراد کارمند دیجی کالا هستند. در پی این حوادث، دادستان تهران به پلیس فتا دستور داد تا عاملان این حادثه را شناسایی کنند. علی صالحی، دادستان تهران در واکنش به انتشار این عکس ها در فضای مجازی اعلام کرد که پس از بررسی این موضوع، معاون حقوقی دیجی کالا برای ارائه توضیحات در این باره به دادسرای تهران دعوت شد. اما برخی رسانه های تندرو کشور با انتشار گزارش هایی با عنوان «دیجی کالا بهجوبی پای» خواستار برخورد با این برند ایرانی شدند. معاون حقوقی سرپرست شرکت «دیجی کالا» به دادسرای تهران اعلام کرد که محل کشف حجاب افراد داخل شرکت نبوده و این عکس ها توسط کارکنان «دیجی کالا» منتشر نشده و طبیعتاً افرادی قصد تخریب و سوء استفاده از آن را داشته اند. همچنین دیجی کالا در نامه ای با عنوان «بحثی در مورد پوشش در محل کار» از کارکنان خود خواسته است که قوانین کشور از جمله حجاب اسلامی را رعایت کنند.
پیشتر رسانه های لندن حمله کردند
«دیجی کالا» نه تنها از سوی برخی رسانه های داخلی، که از اواخر آبان ماه تا پایان بهمن 1401 به مدت چهار ماه در شبکه های اجتماعی و برخی رسانه های آن سوی آب مورد هجمه قرار گرفت. ماجرا از آنجا شروع شد که شبکه بین‌المللی در گزارشی با عنوان «چه کسی پشت جوانان دیجی‌کالا دو چهره است» این خرده‌فروش آنلاین مرتبط با دولت را معرفی کرد و آن را سرمایه‌گذاری 100 میلیون دلاری در سال 1995 در یک استارت‌آپ مشکوک خواند. در گزارش این شبکه با اشاره به حضور شرکت سرآوا به عنوان سرمایه گذار دیجی کالا از سرمایه گذاری 100 میلیون دلاری در این شرکت به عنوان اقدامی عجیب یاد شده است.
اما حمید محمدی مدیرعامل دیجی کالا در توییتر خود تاکید کرد که این استارتاپ با سرمایه اولیه بنیانگذاران و تلاش بهترین جوانان کشور به مدت 6 سال بدون جذب سرمایه به رشد 100 درصدی دست یافت و در سال 1390 یک شرکت جدید از نوع سرمایه خصوصی برای جذب سرمایه به ثبت رسید. محمدی در ادامه سلسله توئیت ها افزود: در سال 2015 اولین سرمایه گذاری خارجی به مبلغ 100 میلیون دلار از یک صندوق اروپایی جذب شد و پس از آن ما یک استارت آپ تازه تاسیس نبودیم! ما یک شرکت 10 ساله بودیم.”
موسس دیجی کالا در ادامه می نویسد: دیجی کالا از بدو تاسیس هیچ سهامدار مستقیم و غیرمستقیمی نداشته است و سرآوا (که ایران اینترنشنال به عنوان مالک دیجی کالا معرفی کرد) یک شرکت خصوصی است که امروزه 26 درصد سهام (در دیجی کالا) را در اختیار دارد. این به معنای مالکیت کالاهای دیجیتال توسط سارآوا بین المللی نیست.
کالاهای دیجیتال و مردم
همین چند روز پیش بود که دیجی کالا گزارش سالانه خود را منتشر کرد. گزارش سالی که برای همه سخت بود و برایشان سخت تر. بر اساس داده های بانک مرکزی، گردش مالی فروشگاه های اینترنتی و سهم دیجی کالا 4 درصد از سهم خرده فروشی آنلاین، 2 درصد از سهم فروشگاه های اینترنتی و 2 درصد از سهم شبکه های اجتماعی است و نیمی از سهم فروشگاه های اینترنتی به دیجی کالا اختصاص دارد. اما یکی از مواردی که در گزارش 1401 اضافه شد، نظرسنجی ISPA بود که برند دیجی کالا از مردم نظرسنجی کرد. وی در گزارش سالانه خود خاطرنشان کرد: تبدیل شدن به یک برند شناخته شده و دوست داشتنی برای همه ایرانیان و ارائه بهترین خدمات به مشتریان، ما را به انجام تحقیقات اجتماعی و حرفه ای برای درک جزئیات دیدگاه ها، سلیقه ها و نظرات مردم سوق داده است. آمار منتشر شده در این گزارش حائز اهمیت است. به عنوان مثال در جایی از جامعه آماری پرسیده شد: به طور کلی با شنیدن نام دیجی کالا چه احساسی نسبت به این شرکت دارید؟ فقط بیش از 61 درصد از پاسخ دهندگان گفتند که احساس خوب یا بسیار خوبی در مورد برند دارند و تنها حدود 5 درصد احساس بدی داشتند. همچنین در این گزارش آمده است که در سال 1401 دیجی کالا به عنوان اولین برند کارفرمای شناخته شده در گزارش برند کارفرمای معروف ایران تلنت ارائه شده است.
تصمیمات عجولانه و اثرات آن
گزارش سالانه این شرکت به ما می گوید که این شرکت یکی از موفق ترین برندهای ایران در سال های اخیر بوده است. با این حال به نظر می رسد جریان هایی هستند که از توسعه اکوسیستم فناورانه ایران حمایت نمی کنند. چه تندروهای داخلی و چه تندروهای خارجی مدت هاست که در مسیر این اکوسیستم سنگ تمام گذاشته اند. دیجی کالا که روزهای سختی را سپری می کند، شنبه شب نیز مانند فوریه گذشته با مشکل مواجه شد. انتشار چند عکس بدون حجاب منتسب به کارکنان دیجی کالا این بار به دستور امکن منجر به پلمپ ساختمان اداری دیجی کالا شد. روابط عمومی این شرکت اعلام کرد که فروشگاه اینترنتی دیجی کالا همچنان فعال بوده و تمامی بخش ها به خدمات و تعهدات خود در قبال مشتریان و فروشندگان عمل می کنند. شایان ذکر است که دیشب پایگاه اطلاع رسانی دادگاه از تشکیل «پرونده قضایی مبنی بر رعایت حجاب توسط کارمندان زن یکی از ادارات دیجی کالا» خبر داد. البته روابط عمومی دیجی کالا اعلام کرده است که بخش آنلاین این پلتفرم همچنان در خدمت رسانی به مردم فعال است و در قسمت آنلاین مشکلی وجود ندارد. شاید مشکل دیجی کالا نیز مانند سایر حوادث تکراری به زودی حل شود و دفتر اداری این شرکت پلمب شود، اما سوال اصلی این است که آیا تصمیم گیران عجولانه تاکنون به مهاجرت روزافزون نیروهای متخصص و سرمایه های مادی و معنوی ایران فکر کرده و تاثیر اقدامات خود را ارزیابی کرده اند؟