دنیای اقتصاد: اپیدمی کرونا و پیامدهای آن بار دیگر اهمیت ارتباطات در قرن مدرن را تایید کرده است. وابستگی به اینترنت و ابزارهای دیجیتال در دو سال اخیر به حدی افزایش یافته است که حتی کسانی که آشنایی چندانی با تکنولوژی ندارند و زندگی روزمره خود را به روش سنتی ادامه می دهند، به ناچار به این ابزارهای ارتباطی روی می آورند. با این حال، توسعه نیافتگی همچنان بزرگترین مانع برای افزایش نفوذ اینترنت در سراسر جهان است. شاهد این موضوع گزارش اخیر اتحادیه بین المللی مخابرات است که بیان می کند بیش از یک سوم جمعیت جهان تجربه اینترنت ندارند. بر اساس این گزارش، نزدیک به 3 میلیارد نفر، یا 37 درصد از جمعیت جهان، هرگز آنلاین نبوده اند.
بر اساس برآوردهای اخیر، 96 درصد از 2.9 میلیارد نفری که هرگز به اینترنت دسترسی نداشته اند، در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند. سازمان ملل متحد، یکی از زیرمجموعه های سازمان ملل، تخمین می زند که به دلیل افزایش شدید اتصال به اینترنت در طول همه گیری، تعداد افراد آنلاین از 4.1 میلیارد در سال 2019 به 4.9 میلیارد در سال جاری افزایش خواهد یافت. با این حال، در میان این جمعیت آنلاین، صدها میلیون نفر تنها گاهی اوقات می توانند به اینترنت دسترسی داشته باشند، دستگاه های دیجیتالی را به اشتراک بگذارند، یا مشکلات و وقفه های زیادی را در کیفیت و سرعت اینترنت تجربه کنند. هویلین ژائو، دبیرکل اتحادیه جهانی مخابرات گفت: «اتحادیه جهانی مخابرات به کار خود برای رفع موانع دسترسی 2.9 میلیارد نفر به اینترنت ادامه خواهد داد. ما اینجا هستیم تا مطمئن شویم هیچ کس از دسترسی به اینترنت محروم نیست.»
نابرابری دیجیتالی قابل توجه
بر اساس گزارش اخیر اتحادیه جهانی ارتباطات، در سال 2021، حدود 4.9 میلیارد نفر در سراسر جهان از اینترنت استفاده خواهند کرد. این بدان معناست که حدود 63 درصد از جمعیت جهان اکنون آنلاین هستند که 17 درصد بیشتر از سال 2019 است. با این حال می توان گفت در طول سال ها تعداد کاربران اینترنت در جهان تقریباً 800 میلیون نفر افزایش یافته است. این در حالی است که دسترسی به اینترنت در آفریقا، آسیا و اقیانوسیه و کشورهای کمتر توسعه یافته طی دو سال گذشته به طور متوسط 20 درصد رشد داشته است.
امروزه مشخص شده است که ICT و اینترنت عناصر مهمی در حفظ مستمر کسب و کار، اشتغال، آموزش، خدمات اولیه به شهروندان، تفریح و توسعه روابط اجتماعی هستند. پلتفرم‌ها و خدمات دیجیتالی نوآوری‌های بی‌شماری را ارائه می‌کنند که هزینه‌های اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی را کاهش می‌دهد و امکان بهبود و بازیابی را در مواجهه با بحران‌های آینده فراهم می‌کند. به همین دلیل، بسیاری از هفده هدف کلیدی توسعه پایدار جهانی با نیاز به بیماری های همه گیر برای کاهش هزینه های بالای محرومیت دیجیتال برجسته شده است.
اگر تا پایان این دهه در آستانه دستیابی به اهداف توسعه پایدار باشیم، دستیابی جهانی به ارتباطات مفید و سازنده دوره بسیار مهمی خواهد بود. در واقع، اگر نابرابری دیجیتال به درستی ارزیابی نشود، کاهش آن غیرممکن است. کارشناسان اتحادیه جهانی ارتباطات (WUA) می گویند تا زمانی که مشخص نشود افراد بدون دسترسی به اینترنت در کجا زندگی می کنند و چرا آفلاین هستند، نمی توان موفقیت سیاست های جهانی کاهش انرژی را ارزیابی کرد. نابرابری دیجیتال
گزارش و آمار منتشر شده از سوی اتحادیه جهانی ارتباطات، حقایق و مسائل مربوط به نابرابری دیجیتال در بین مردم جهان را نشان می دهد که می تواند بسیار تاثیرگذار باشد. بر این اساس، در حالی که تلاش‌ها برای کاهش نابرابری دیجیتال ادامه دارد و ۹۵ درصد از جمعیت جهان به اینترنت موبایل دسترسی دارند، هنوز نقاط کور بسیاری وجود دارد که شبکه‌های اینترنت همراه تحت پوشش نیستند. در نتیجه، حدود 30 درصد از جمعیت روستایی آفریقا هنوز تحت پوشش اینترنت تلفن همراه نیستند. با این حال، با وجود اینکه اکثر مردم جهان به اینترنت موبایل دسترسی دارند، کمتر از دو سوم آنها واقعاً از اینترنت تلفن همراه استفاده می کنند. این آمار نشان می دهد که در اعماق گراند کانیون (دره های عمیق در سواحل رودخانه کلرادو در ایالت آریزونا آمریکا) جمعیتی با فرصت های دیجیتال و جمعیتی فقیر وجود دارد که بر اساس آن 96 درصد جمعیت 2.9 نفر هستند. میلیاردها نفر مردم در حال توسعه در فقر زندگی می کنند.
خطر بی سوادی دیجیتال
توجه به این موضوع در سطح ملی نیز می تواند تصویر دقیقی از نابرابری در دسترسی به اینترنت ارائه دهد. در واقع، جغرافیا عامل مهمی در این زمینه است. بر اساس گزارش اتحادیه جهانی مخابرات، سهم کاربران اینترنت در مناطق شهری دو برابر مناطق روستایی است. با این حال، تفاوت های نسلی در دسترسی به اینترنت نیز مشهود است. آمارها نشان می دهد که 71 درصد از جوانان 15 تا 24 ساله جهان از اینترنت استفاده می کنند در حالی که این میزان در سایر سنین 57 درصد است. بهتر است شکاف جنسیتی را به تفاوت های نسلی در دسترسی و استفاده از اینترنت اضافه کنیم، زیرا جنسیت عامل مهمی در این زمینه است. بر اساس این آمار، 62 درصد مردان در سراسر جهان از اینترنت استفاده می کنند، در حالی که این رقم برای زنان 57 درصد است. با این حال، به نظر می رسد شکاف جنسیتی دیجیتال در تمام نقاط جهان کاهش یافته است. با این حال، زنان در بسیاری از کشورهای فقیر و محروم جهان هنوز در انزوای دیجیتالی هستند و توجه چندانی به آنها نمی شود.
در این کشورها، ارتباطات آنلاین هنوز یک فرصت ویژه است که فقط برای افراد معدودی در دسترس است.
در واقع، کاهش نابرابری دیجیتال هنوز مترادف با دسترسی برابر برای همه مردم در سراسر جهان برای اتصال به اینترنت است. توانایی، که به عوامل مختلفی بستگی دارد، البته در دسترس تر و مهمتر از دسترسی مالی است. کمیسیون توسعه پایدار هدفی را تعیین کرده است که تا سال 2025، خدمات اولیه اینترنت باید کمتر از 2 درصد از درآمد ناخالص ملی سرانه را داشته باشد. اما در نیمی از کشورهای جهان که دسترسی به اطلاعات امکان پذیر است، این هدف هنوز محقق نشده است. یکی دیگر از عوامل مهم مهارت های دیجیتالی است که فقدان آن بسیاری از مردم دنیا را از دسترسی به اینترنت محروم می کند، برعکس، یادگیری این مهارت ها باعث علاقه بیشتر افراد به کار با ابزارها و خدمات دیجیتال می شود.
در واقع، بی سوادی دیجیتال، مردم را در معرض خطرات قسمت تاریک ارتباطات، مانند حملات سایبری، کلاهبرداری اینترنتی، اخبار جعلی و محتوای مخرب قرار می دهد.